TELEFON VE BİLGİSAYAR DONMALARININ GÜNEŞLE İLGİSİ
Teknolojinin gelişmesiyle hayatımıza giren unsurlardan biri de “donma” . Bilgisayar , telefon , tablet veya herhangi bir dijital cihaz bu kapsama sokulabilir. Hiç bir geçerli sebep yokken telefonun donması , bir kaç saat önce hiç bir sorunu olmayan bilgisayarın aniden hata vermesi bize anlamsız gelebilir. Peki nedir bunların sebebi , acaba bizim görmediğimiz bir şeyler cihazlarımızı etkileyebiliyor mu ?
Ondokuz Mayıs Üniversitesinde okurken Radyo televizyon dersinde bir öğretim görevlisinin sınıfa bir sorusu olmuştu . Tabi o dönem henüz öğrenci olduğumuz için sorunun cevabını bilemedik. Soru aynen şöyleydi. Radyolar gece mi iyi çeker gündüz mü ?
Sorunun cevabını bilenler de aslında tahmin yürüterek ama işin aslını bilmeden doğru cevaba ulaşmışlardı. Bir çoğumuz gündüz derken yine bir çoğumuz gece dedik. Gündüz diyenler mesai saatleri olduğu için bakımların ve enerji desteğinin daha yerinde olacağını bu sebeple gündüz çekeceğini söylemişti. Gece diyenler ise gündüz yoğunluğunun olmayacağını ve bu sebeple kaynak kullanımının yeterli olacağını bu sebeple daha iyi çekeceğini söylemişti.
Tabi , sorunun asıl cevabı ne gündüzün yoğunluğu ne de gecenin sakinliğiydi. Sorunun asıl cevabı güneş ışıklarıydı. Öğretim görevlisi güneş ışığında bulunan ışınların radyo frekanslarını etkilediğini ve bu sebeple radyoların gece daha iyi çektiğini söylediğinde sınıfın yarısı şaşkınlık içerisinde kalmıştı.
Radyoların gece daha iyi çektiği bilinen bir gerçekti ama elektronik cihazların güneş ışığından etkilenip etkilenmediği daha önce hiç gündeme getirilmemişti. Ta ki Vanderbilt Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği profesörü Bharat Bhuva’nın 17 Şubat ta Boston’daki konferansına kadar.
Bhuva’nın konferansta belirttiği şey elektronik cihazların güneş ışınları ile olan etkisiydi. Bhuva’ya göre yeni üretilen elektronik cihazlar o kadar mikrometrik boyutlara indi ki güneş ışınları ve diğer kozmik ışınlar elektronik cihazları delip geçebiliyor. Üretilen mikroçipler , işlemciler ve diğer tüm elektronik bileşenlerin kozmik ışınlardan etkilendiğini belirten Bhuva güneşli bir havada telefonunuz herhangi bir yeteneğinden mahrum kalabilir dedi.
Güneş ışınlarının sebep olduğu ileri sürülen bir kaç olayı örnek olarak veren Bhuva kozmik ışınların hayatımızın bir parçası olduğunu kabullenmek zorunda olduğumuzu da belirtti. Bhuva’nın verdiği örnekler şunlar;
- 2003 Belçika’nın Schaerbeek kentinde yapılan elektronik oylamada makina bir kaç saniye durdu ve oy sayımı yanlış çıktı . Sistem kamera karşısında kurulu olduğu için sisteme kimsenin müdahale etmediği kesindi. Yapılan incelemelerde yazılımda da en ufak bir hata oluşmamıştı ama bir şeyler ters gitmiş ve bir oy farklı çıkmıştı.
- 2008 de Singapur’dan Perth’e uçan uçak seyir halindeyken otomatik pilota geçti. Daha sonra yapılan incelemelerde pilot ve yazılım hatasının olmadığı ama otomatik pilotun devreye girdiği öğrenildi.
Bu olaylar yaşandıktan sonra bilim adamları harekete geçti ve bir araştırma yaptı. Yapılan araştırmadaki sonuçlar şaşırtıcıydı ;
- 500 Kb lık bir hesap makinesinin hiç arıza yapmadığı halde 28 yılda bir hata yapması kesinleşti.
- 25 Gb lık bir belleğin Online sistemler üzerinde çalıştığı düşünüldüğünde veri hatası olmamasına rağmen 17 saatte bir düzeltilen hata rapor ettiği belirlendi.
- 500 Kb lık bir belleğe sahip bilgisayarın 35000 feet yükseklikte her 5 saatte bir hata yaptığı kesinleşti.
Vanderbilt’in Radyasyon Efektleri Araştırma Grubu’nun üyesi olan Bhuva yapılan tüm araştırmaların ve deneylerin kozmik ışınların cihazları etkilediğini kanıtladığını , durumun yadsınamaz bir gerçek olduğunu belirtti. Geçmiş dönemde üretilen elektronik cihazlara göre kozmik ışınlardan daha fazla etkilenen cihazların üretildiğini belirten Bhuva teknoloji üreticilerini bu konuda uyardı.
