Yapay Zeka Mülkiyet Tartışması
Kim yaptı ?
Son günlerde hukuk departmanlarını meşgul eden bir konu var. Yapay zeka tarafından oluşturulan eserlerin mülkiyetleri kime ait olacak ?
Bir kitap yazarsanız yazar olursunuz, bir resim yaparsanız ressam olursunuz, peki bir bilgisayar programcısı olup yazdığınız programa bir resim veya kitap yazdırırsanız ne olursunuz ? Bilgisayar programcısı.
Kitap yazana yazar resim çizene ressam diyor, mülkiyeti de unvan sahibine veriyorduk şimdi de eser mülkiyetini bu eseri ortaya çıkaran programa mı vereceğiz ? Diyelim öyle yaptık, yani yapay zeka ile bir resim yaptık ve mülkiyeti yapay zekanın, günümüzde yapay zeka uygulamaları açık kaynak ve milyonlarca insan tarafından geliştiriliyor şimdi bu resmin mülkiyetine milyonlarca insan müşterek mi oldu ?
Hayır yapay zekaya veremeyiz bu eseri yapan insandır diyelim, insan hayal gücü ve becerisinin yetmediği eserleri tek bir insana ait kabul etmek ne kadar doğru olur?
Diyelim ki yapay zeka tarafından yüz yıllardır tedavisi bulunamayan bir hastalığın çaresi bulundu, bu tedavinin buluşçusu yapay zekayı tasarlayan kişiler mi yoksa yapay zekayı çalıştırıp sonucu bulan kişi mi ? Yoksa hepsi mi ?
Bazı şirketler kanun boşluğunun olumsuz sonuçlarından kaçmak için iş yerinde üretilen her türlü eser ve ürünün mülkiyetinin şirket tüzel kişiliğine ait olduğuna dair hukuki zemin hazırlıyor. Yalnız bu durum patent başvurularında kafa karıştırıyor.
Bugün bir kişi şirket veya kurumdan bağımsız buluş gerçekleştirdiğinde patent başvurusunda bulunarak patent alabiliyor. Mesela 1846’da pnömatik tekerleği bulan Robert William Thomson bahçe hortumunu janta sararak oluşturduğu buluş ile günümüzde kullanılan lastiklerin patent sahibidir. Thomson bahçe hortumu yerine yapay zeka kullansaydı elde ettiği ürünün sahibi yapay zeka mı yoksa kendisi mi olacaktı?
Leonardo da Vinci Mona Lisa’yı yapay zeka kullanarak çizseydi ressam kim olacaktı ? Kimilerine göre ressam resim çizerken tuval ve palet kullanarak eser icra eder, dolayısıyla yapay zeka da kullansa resmi çizen kişi yapay zekanın kendisidir. Kimilerine göre ise yapay zeka tek bir kişi tarafından geliştirilmediğinden ve ele aldığı argümanlarda başkalarına ait verileri de kullandığından eser sahibi yapay zekadır.
Bu tartışmaların diğer bir boyutu da hukuki yaptırımlar, bugün bir eserde size ait olmayan bir alıntıyı izinsiz kopyaladığınızda bunun hukuki sonuçlarına katlanmanız gerekir, peki yapay zeka tarafından yazılmış bir kitapta başkasına ait bir alıntı yapıldığında bunun hukuki sorumlusu kim olacak ? Yapay zeka mı yoksa yapay zekayı kullanan kişi mi ?
Yapay zekanın meslekler üzerindeki etkisi de diğer bir tartışma konusu. Mesela Barış Özcan “Yapay Zeka Sanatının Şafağı” adlı videosunda yapay zeka sayesinde bazı mesleklerin yok olacağını yerine başka mesleklerin oluşacağını öngörüyor.
Bu gerçekten de doğru çünkü artık bir çok hastane sadece doktorlar tarafından kontrol edilen MR sonuçlarını yeterli bulmuyor. AI MR teknolojisiyle göz dolduran hastaneler yapay zekaya insanlardan çok daha fazla güveniyor.
Barış Özcan’ın tabiriyle Editöryal İllüstratörlük yok olurken prompt mühendisliği diye yeni bir meslek doğuyor olabilir. Bu şimdilik bir öngörü olsa da gerçekleşmiş örnekler var. Bazı hastaneler laboratuvar sonuçlarını veri bilimi yöntemleriyle inceleyip gelecek tahmini yapan veri bilimcilerle çalışıyor, ilaç firmaları farklı ilaçlar imal etmek için insandan daha yetenekli olan yapay zekayı kullanmaya başladı, geçtiğimiz yıl insanlar tarafından keşfedilmesi imkansız bir antibiyotik türü ilaç literatürüne girdi.
Şimdi geri çekilip bir düşünelim, yapay zeka neleri ne kadar değiştirecek ve biz insanlar bu durumdan ne kadar etkileneceğiz ?
- İncel Nedir? Tehlikenin Boyutları
- Lübnan Çağrı Cihazı Saldırısı Nasıl Yapıldı?
- Postmortem Nedir ve Neden Önemlidir?
- Canonical URL Nedir? Neden Konfigüre Edilmelidir?
- Instagram’ın Engelinde İşletmeler Ne Yapmalı?
