Otomotiv
Karbüratörlü Araçlarda Gaz Ayarı Nasıl Yapılır
Karbüratörlü araçlarda tüp beyni olarak bilinen mekanik parçanın literatürdeki gerçek ismi regülatördür. Regülatörün amacı tanktan gelen basınçlı sıvı haldeki LPG yi motorun emiş basıncına göre ayarlamak ve sıvı haldeki LPG’yi su sıcaklığı ile buharlaştırarak gaz galine getirmektir.
Regülatör, üzerindeki ayar ve rölanti vidası ile aracın motorunun emme basıncına göre gaz vermekle görevlidir. Gaz ayarına geçmeden önce kısaca regülatör parçalarını tanımakta fayda vardır.
- Gaz Çıkışı : Resimde gaz çıkışı olarak belirtilen hortumdan yoğuşmuş ve gaz haline gelmiş LGP çıkar.
- Rölanti Vidası : Rölanti vidası diyafram basıncı dışında motorunuzun rölantisini sabitleyecek kadar gazın yüksek gaz basınç haznesinden düşük gaz basınç haznesine doğrudan geçirilmesini sağlar, böylece motorunuz emme basıncı yapmak zorunda kalmadan rölantide çalışabilir hale gelir.
- Sıcak Su Çıkış: Araç motoru tarafından ısıtılmış su kalorifer peteğine paralel bir hat ile önce regülatöre uğrar ve regülatörden çıkan hortum yine paralel bir hat ile araç devir daim hattına dahil olur.
- Selenoid Valf : Elektromanyetik bir vana olan selenoid valf kontağı açtığınızda tüp beyninden araca gaz salınmasına izin verir.
- Sıcak Su Giriş : Araç motoru tarafından ısıtılmış su kalorifer peteğine paralel bir hat ile önce regülatöre uğrar ve regülatörden çıkan hortum yine paralel bir hat ile araç devir daim hattına dahil olur.
- Diyafram Basıncı : Araç motorunun emme basıncına göre gaz çekebilmesi için hassasiyet ayarıdır. Diyaframın sert olması (Sıkılması) fakir karışım, yumuşak olması (Gevşetilmesi) zengin karışımdır.
- Tahliye Tabası : LGP lerdeki katkı malzemeleri zaman zaman regülatör içinde birikebilir. Biriken katkı malzemeleri tahliye tapası açılarak boşaltılabilir. Boşaltırken araç stop halde olmalıdır.
- Gaz Vanası : Resimde gösterilemeyen bu vana 1 numara ile gösterilen Gaz Çıkış hortumuna aracın hava filtresi ve karbüratörünün yakın bir noktasına eklenir. Bu vana motora gidecek gaz oranını belirlememizi sağlar. Bu oran aracın emme manifoltundan (Hava Filtresi Dahil) giren hava ile gaz arasındaki dengeyi manuel sağlamamızı sağlayacaktır.
Regülatör parçalarını tanıdığımıza göre artık gaz ayarı yapabiliriz. Ama öncesinde araç üzerinde kontrol edilmesi gereken birkaç noktayı hatırlatmakta fayda var.
- Motorunuzda ateşleme sorunu varsa giderin, tekleyerek çalışma, patlatma, ani çekişten düşüş, ani stop durumlarında ateşleme sistemi kontrol edilmelidir.
- Karbüratör ve hava filtresi aksamında harici hava girişi veya kaçak olup olmadığını kontrol edin. Bu kontrol için hava filtresini çıkarıp karbüratör boğaz kelebeği avuçla kapatılarak motorun stop edip etmediği kontrol edilmelidir. Motor stop ediyorsa sorun yoktur, çalışmaya devam ediyor veya stop etmeden önce farklı noktalardan hava çektiğine dair ses geliyorsa emme manifoltu ve karbüratör hattını kontrol ettirmenizde fayda var.
- Hava fitresi kaçaklarını giderin, bunu test etmek için hava filtresi avuçla kapatılarak motorun stop edip etmediği kontrol edilmelidir. Motor stop ediyorsa sorun yoktur, çalışmaya devam ediyor veya stop etmeden önce farklı noktalardan hava çektiğine dair ses geliyorsa hava filtresi tertibatı kontrol edilmelidir.
- Su sisteminizi kontrol edin, motorunuzun su devir daim yaptığından emin olmalısınız, bunu anlamak için aracınızın kaloriferinin sıcak üflediğinden, sıcak su hortumlarının iyi ısındığından ve regülatörü iyi ısıttığından emin olmanız gerekmektedir. Elle veya dijital termostat ile sıcaklık kontrolü yapabilirsiniz. Yetersiz su sıcaklığı regülatörün buz tutmasına sebep olacağı için aracınız çalışmayacaktır.
- Gaz kaçak kontrolünü dikkatlice yapın, tanktan regülatöre gelen gaz borusunda ve tank çıkışında kaçak olmadığına, gazın tanktan açık olduğuna emin olun.
- Kontağı açtığınızda selenoit valfin regülatöre gaz salıp salmadığını kontrol edin, bu test için bir kişi direksiyon başında kontağı açıp kapatırken siz selenoit valften “çıt” sesinin gelip gelmediğini kontrol etmelisiniz, bu “çıt” sesinden sonra regülatör içinden gaz sesinin geldiğini duymalısınız.
Bu ön kontrolleri de yaptıktan sonra artık gaz ayarına geçebilirsiniz.
- Aracınızda minimum 30 tl kadar gaz olduğundan emin olun, göstergelerin hatalı olduğunu biliyorsanız emin olmak için gaz alabilirsiniz.
- Aracınızı motor sıcaklığı 90 dereceye gelene kadar (fan açma) çalıştırın.
- Gaz çıkış vanasından gazı yaklaşık sonuna kadar açın
- Rölanti vidasını sonuna kadar sıkın, bu esnada motor teklemeye ve stop etmeye çalışırsa diyafram basınç vidasını gevşetin (Saat yönünün tersi)
- Rölanti vidası tam sıkılı, diyafram basıncı motor stop etti – edecek durumda konumlandırılmalıdır. (Bu esnada araç stop ederse diyaframı gevşetip motoru tekrar çalıştırın)
- Motor sarsıntılı çalışırken rölanti vidasıyla motorun en yüksek sağlıklı rölantisini yakalayın.
- Motorunuzu 3 bin devirde sabitleyin, bu işlem için ikinci kişiye ihtiyacınız olacaktır. Direksiyondaki kişi motor devrini 3 binde tutmaya çalışırken siz gaz çıkış hortumunda daha önce yaklaşık sona kadar açtığınız gaz vanasını yavaş yavaş sıkmaya başlayın. İlk etapta gaz yemeyen motor siz sıktıkça daha iyi gaz yemeye başlayacaktır. Motorun en iyi gaz yediği yerde sabitleyin. Bu noktada ara gaz vererek emişte kerkinme yapıp yapmadığını kontrol ederek hassas ayarı tamamlayın.
- Çekiş testine çıkın ve deneyin, çekiş iyi değil ise hava gaz karışımını ayarlamak üzere tekrar ayar yapmalısınız. Bu ayarın en doğru sunucunu bilgisayarlı ölçüm cihazı ile elde edebilirsiniz.
