Veri Dışatımı Nedir? Nerelerde Kullanılır ve Nasıl Elde Edilir?
Ayak İzlerimiz Yeni Bir Değerin Hammadesidir
Veri dışatımı, telefon, tablet, bilgisayar gibi araçlarla web siteleri mobil uygulamalar ve diğer tüm online platformlarda dolaşan kullanıcıların tıklama, sayfa gezinmeleri, mouse hareketleri, duraksama, ilgi noktaları, ziyaret sıklıkları gibi bilgilerdir. Dijital ayak izi olarak ta bilinen bu bilgiler site veya uygulama sahibi tarafından değil bizzat kullanıcının kendisi tarafından oluşturulur. Örneğin, sesli klavyeye söylenen “araba” kelimesi “abara” olarak anlaşılırsa ve kullanıcı tekrar seslenerek “araba” diye düzeltirse ikinci söylem veri dışatım olarak değerlendirilir sistem kullanıcının ikinci ikazı ile hem öğrenir hem de o kullanıcının sesinde yaptığı hatalar tekrar oluşmasın diye ton analizinde düzeltmeler yapar.
Veri dışatımının değeri
Veri dışatımının oluşturduğu veriler genelde karmaşık ve anlamsızdır. Google aramalarındaki yanlış arama sonuçları bunlara örnek verilebilir. Bu sebeple bu verileri değerli hale getirmek zordur. Pek çok uygulama veya platform veri dışatımı elde etmesine rağmen bunu yararlı hale getirememiştir. Son günlerde bazı özel klavye uygulamaları ve Google bu veriden yararlanmayı başarmıştır. Örneğin Google araması yaptığınızda cümleyi tam doğru yazmasanız bile Google “bunu mu demek istediniz” gibi bir geribildirimle muhtemel sonuçları getirir, siz de düzeltme yapmaya üşendiğiniz için önerilerden birine tıklayıp aramayı sonuçlandırabilirsiniz. Aynı şekilde pek çok özel klavye uygulaması tuş kullanım istatistikleri, en çok hangi kelimenin hatalı yazıldığı, en çok hangi kelimelerin kullanıldığı gibi pek çok analiz ile kullanıcı deneyimini arttırmaktadır.
Veri dışatımının doğrudan hizmete dönüşmesi oldukça zor olabilir fakat bunu da başarmak mümkündür. Örneğin pek çok gelişmiş markette ürünler rastgele konmaz. Market sepet analizi olarak bilinen yöntem sayesinde kullanıcının hangi ürün ile birlikte başka ürünü de aldığı çıkarılır. Elde edilen sonuçlara göre ürün yerleştirmesi yapılır. Örneğin, yumurta almaya gittiyseniz margarin veya ayçiçek yağı da almanız söz konusudur. Çay almaya gittiğinizde şeker deterjan almaya gittiğinizde sünger alabilirsiniz. Bu tür deneyimleri hayatın her aşamasında “değer” haline dönüştürmek mümkündür. Tek yapmamız gereken tüm veriyi değerli kabul etmektir.
