Block Chain ve Bitcoin Arasındaki Fark Nedir?
Block Chain İngilizce’de blok zinciri anlamında gelmektedir. Blok zinciri teknolojisi, esasında bir protokol ile veriyi saklama, elde tutma yöntemidir, bu yöntemi diğer yöntemlerden ayıran en büyük özellik hız, değiştirilemezlik ve güvenliktir. Blok zinciri teknolojisi, güven kaygısı yaşanan, doğrulama ihtiyacı olan tüm işlemlerde kullanılabilir. Verinin değiştirilmesinin tek koşulu fikir birliği sağlanmasıdır.
Block Chain metodunda veri tek bir veri tabanında (data base) tutulmaz, veri tüm bilgisayarlar üzerinde birden fazla kopyası olacak şekilde yer alır ve eşler arası (peer to peer) transfer edilebilir. Bloklara ayrılan veri SHA-256 olarak bilinen 256-Bitlik Kriptografik algoritma olan Hash ile uçtan uca şifrelenir. Bu yapısı itibariyle dağıtılmış defter teknolojisi (Distributed Ledger Technologies) DLT’e benzer. Arasındaki en büyük fark defterler bloklara ayrılmıştır ve her blok kendisinden önceki bloğa bağlıdır. Her blok kendi içinde bir önceki bloğun hash değerini tutar, bloklardan birine müdahale edilmek istendiğinde hash değeri tüm zincir boyunca değişeceği için sisteme müdahale imkansıza yakındır.
Blok zincirinde verinin değiştirilemezliğini sağlayan yapı hash algoritmasıdır. Bu algoritma üç şekilde oluşturulabilir.
1 – Merkeziyetsiz yapılar
2 – Merkeziyetli yapılar
3 – Dağıtık mimari
Bu yapılardan hangisinin kullanılacağına yapılan proje ve paydaşlar karar vermektedir. Merkeziyetsiz yapılarda sorumluluk paylaşılmaktadır. Merkeziyetli yapılarda tüm bloklar birbirini hashleyerek merkeze kadar kriptgrafi sağlanır. Dağıtık mimarilerde ise her blok arası ayrı ayrı hashlenir ve bloklardan birine yapılan müdahale tümünde etki gösterir. Dolayısıyla blok zincirine müdahale etmek isteyen bir korsan o sistemin veri işleme kabiliyetinin en az %51 ini sistemden daha hızlı bir şekilde çözebilmelidir. Bu, günümüz bilgisayarları ile başarılamayacak düzeydedir.
Blok Zinciri İle BitCoin İlişkisi
Blok zinciri çoğu zaman bitcoin ile karıştırılmaktadır. Bitcoin ve token blok zincirinin çıktılarından birtanesidir. Blok zinciri bir değer transferi teknolojisi olduğundan bu transferin bir bedeli bulunmaktadır. Bir verinin bir noktadan bir noktaya transferinde yer alan tüm bilgisayarlar kendi başına o verinin değiştirilemez olması için yüksek matematik işlemler yapar. Bu işlemler karşılığında token veya coin kazanırlar. BitCoin bu sistemin en eskilerindendir. Blok zincirinde harcanan değer asla kaynak değerden fazla olamaz, dolayısıyla harcanan değer ile kaynak değer arasında biriken değer sistemin sürekliliğini sağlayan pc lere ödül olarak paylaşılmaktadır.
Günümüzde daha yüksek işlem hacmi elde temek için bilgisayarların ekran kartları kullanılmaktadır. Özel yazılımlar sayesinde bilgisayara gönderilen işlemler GPU ya transfer edilir ve orada hesaplandıktan sonra yine yazılım sayesinde diğer bilgisayara iletilir. Bir bilgisayarın yaptığı iş algoritmaya göre anlamlı bir sonuç ta olabilir anlamlı bir bilginin bir parçası da olabilir.
Blok Zincirini Herkes Kullanabilir Mi?
Blok zincirini herkes kullanabilir, 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından 9 sayfalık bir makale ile dünyaya duyurulmuş ve açık kaynak kodu paylaşılmıştır. Blok zincirinin ilk bloğuna gensis blok denir ve paylaşılan ilk blok kodunda “Şansölye, bankalar için ikinci kurtarma paketinin eşiğinde.” ifadesi yer almaktadır. Bloğa bu metnin neden yazıldığı ve Nakamoto’nun gerçekte kim olduğu bilinmemekltedir. Yapının yüksek matematik ve bilgisayar bilimi gerektirmesi, Nakamoto’nun bir kişi değil bir grup bilim insanı olduğunu düşündürmektedir.
Blok Zinciri Finansal Sistemi Etkiler mi?
Blok zinciri sadece finansal sistemi etkilemekle kalmayıp sağlık, emlak, şehircilik ve veri transferinin geçerli olduğu tüm alanları derinden etkileyecektir. Gelecekte “değer” anlayışı kağıt paradan işlem gücüne doğru evrilmektedir, günümüzde bir Bitcoin 297.466,77 TL dir. Değerin korunması için işlem gücüne oranla coin sayısı bellidir, yapılan hesaplamalara göre mevcut matematik algoritmalarla maksimum 21 milyon bitcoin oluşturulabilir, yine araştırmalar göstermiştir ki mevcut hızla devam ederse 21 milyonuncu Bitcoin 2140 yılında oluşturulmuş olacaktır.
Coin ile Token Arasındaki Fark Nedir?
Coin, kendine ait blok zinciri olan projelerin değer birimidir, mesela Bitocion kendisine ait blok zinciri olan bir blok zinciri hizmetidir, token ise kendisine ait blok zinciri olmayan, blok zinciri üzerinde işlem gören projelerin değer birimidir.
Blok Zinciri Hangi İşlemlerde Kullanılabilir ?
- Kimlik yönetimi
- Ticaret finansmanı
- Sahte parayla mücadele
- Araç kiralama ve satış
- Hasar yönetimi ve sigortacılık
- Dolandırıcılık tespiti ve dolandırıcılıkla mücadele
- Sahte ilaç imalatının önlenmesi
- Sağlık kayıtlarının tutulması
- Kimlik tarama datalarının tutulması ve güvenlik
- Tapu kadastro verilerinin tutulması ve transferi
- Tedarik zinciri ve lojistik hizmetleri
Blok Zinciri Yakın Dönemde Neyi Değiştirecek ?
Blok zinciri ilk fazda Finans sistemlerini değiştirecek, bir çok finans kuruluşu kötü yönetim ve dolandırıcılığın önlenlenmesi için merkeziyetsiz finans sistemi olan DEFİ yöntemine geçiş yapmaktadır. Bu yöntemde sistemdeki veriler tüm yatırımcılar tarafından izlendiği ve oylanmak zorunda olduğu için demokratik bir finansal yönetim söz konusudur. DEFİ toplamda 8 sistemden meydana gelmektedir.
1- Cüzdan ve varlık yönetimi
2 – Ödünç verme
3 – Varlık tokenizasyonu
4 – Sabit paralar
5 – Pazar yerleri ve likitide
6 – Tahmin piyasası
7 – Uygunluk ve kimlik
8 – Ödemeler
Blok zincirinin yakın dönemde değiştireceği diğer sektör sigortacılıktır, günümüzde sigorta şirketleri bizlerden para toplar ve birileri kaza yaptığında kazanın masraflarını öder, kazanın olmadığı her an kazanç olarak havuzda toplanır, blok zinciri sayesinde bu sistemin kökünden değişmesi beklenmektedir. Paranın toplanmasından korunmasına kadar tüm sürecin merkeziyetsiz veya dağıtık sistemlerle yönetilmesi öngörülmektedir.
Bu sistemin değiştireceği diğer bir işlem ise seçimlerdir, bu sistemde yapılan değişiklik geriye doğru da değiştirilemediği için gelecekte oy kullanma işlemi elektronik ortamda gerçekleşebilir, seçimler sadece 1 saat sürer ve 1 saat içinde kimin kazandığı belirlenebilir, hiç bir bilgisayarın işlem gücü milyarlarca insanın seçim bilgisini tüm bilgisayarlardaki kriptoyu aşıp elde edecek kadar yeterli olmayacağından yakın dönemde kullanılması muhtemeldir. Günümüzde Donald Trump ABD de gelecek seçimlerin blok zinciri üzerinden yapılmasını desteklemektedir.
Blokchain’in ne olduğunu daha iyi anlamak için Prof. Dr. Özgür Demirtaş’ın aşağıdaki videoları tavsiye edilmektedir.
