Evrendeki İlk Molekül Uzayda Gözlendi
Kızılötesi Gökbilimi için Stratosfer Gözlemevi (SOFIA), Kuğu Takımyıldızı’ndaki gezegenimsi nebula içinde, evrende oluşan ilk molekül olarak bilinen, helyum ve hidrojen atomlarının birleşmesiyle oluşan “helyum hidrid” adı verilen molekülün bir örneğini tespit etti. Büyük patlamadan sonra canlıların oluşması için evrenin ilk evre kimyasını tanımak adına büyük bir buluş olduğu belirtilen gözlem hakkında SOFİA Bilim Merkezi Direktörü Harold Yorke “Bu molekül aslında orada duruyordu. Ancak doğru konumda doğru araçlarla gözlenmesi gerekiyordu ve SOFIA bunu mükemmel şekilde yaptı.” ifadelerini kullandı.
Büyük Patlama’dan yaklaşık 100 bin yıl sonra oluşan helyum hidridin, birbirine bağlı gruplar halindeki atomların oluşturduğu kimyasal bileşiklerin en küçük temel yapısı olan moleküllerin ilk örneği olduğu düşünülüyor.
Bonn şehrindeki Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Rolf Guesten yaptığı açıklamada “Uzayda bu molekülün izinin olmaması, astronomideki en büyük gizemlerden biriydi. Onu veri tabanımızda ilk gördüğüm an inanılmaz mutluydum. Bu mutlu gözlem sonucu Evren’in erken dönemindeki kimyanın nasıl çalıştığını anladığımız konusundaki kuşkuları giderdi” diye açıkladı.
Bilim insanlarına göre karmaşık moleküller, yıldızlar oluşmadan çok önce ortaya çıktı. Bu sırada Evren hızla büyüyor ve giderek soğuyordu. Karmaşık moleküllerinin ilki de nötr helyum ve pozitif yüklü proton bileşiği olan helyum hidritti.
100 yıldır uzayda HeH+ izini aradığını ama şu ana kadar bu konuda başarısız olduğunu söyleyen Guesten, Evren’in en eski moleküllerinin spektrumun sadece, atmosferdeki su buharı ve diğer moleküller tarafından yutulan kısmında görülebildiğini gösterdi diyor. Tabi bu NASA ve Alman uzay ajansı DLR’nin ortak projesi ve dünyanın tek uçan gözlemevi olan SOFIA için engel değil. Gözlemevinin 13 km’lik yüksekliğe çıkabilmesi, elde edilen görüntünün kalitesini, uzaydaki gözlemevinin seviyesine yakın hale getirme fırsatını sağlıyor. Guesten ve ekip arkadaşları, bu teleskobu kullanarak NGC 7027 adlı, 3000 ışık yılı mesafede bulunan bir gezegen nebulasını gözlemlemeyi başardı.
[instagram-feed]
