Hapşırma ve Öksürmede Partikül Dağılımı
İnsanlarda hapşırma burun mukozasındaki rahatsız edici parçalardan kaynaklanır. Burunda bulunan sinirler bu parçacıkları algıladığında beyin akciğerlere komut göndererek sıkıştırılmış havayı solunum yollarına göndererek solunum yollarının temizlenmesini sağlar.
1940 yılında bilim insanları tarafından yapılan araştırmalarda hapşırma esnasında solunum yolundan çıkan partiküllerin saatte 120 ile 160 Km hıza ulaştığını ve ortalama 60 ile 90 Cm mesafeye kadar yol alabildiği belirtilmiştir.
İleri teknoloji ağır çekim kameralarla yapılan hapşırma testlerinde bu hızın 1940 yılındaki çalışmalarda belirtildiği gibi 160 Km değil, maksimum 11 Km hıza ulaştığı anlaşılmıştır. Kişinin akciğer hava basıncı ve hapşırmaya sebep olan partiküllerin vücut üzerindeki etkilerine göre bu hız değişmekle birlikte hapşırma esnasında partikül yayılımının 60 ile 90 cm arasında bir mesafeye yayıldığı doğrulanmıştır.
Hapşırma sonrası partiküllerin bir kısmı hemen yere veya hapşırılan yöne doğru çöküp yapışırken bir kısmı ortalama 3 ile 10 dakika arasında havada kalabilir. Kapalı alanda oluşan hava akışı ve rüzgar girdaplarına tutunan partiküller dakikalarca havada dolaşıp solunuma dahil olabilir.
Öksürme de de yaşanan hava basıncının hapşırmadan çok daha düşük olduğu belirlenmiştir. Öksürme esnasında dirsek içi veya avuç içini kullanmanız partikül yayılımını %85 engelleyecektir.
Yapılan araştırmalara göre insan şu sebeplerle hapşırır;
- Fotonik hapşırma ; Karanlıktan ışığa çıkıldığında beynin hapşırmayı koruyucu olarak yapması.
- Hastalık ve alerji drumlarında beynin solunum yollarını temizlemek için hapşırma eylemine başvurması
- Miğdenin aşırı dolması sebebiyle solunum yolunun temizlenmesi ve miğdede reaksiyon yaratma sebebiyle hapşırma.
- Uykudan uyanma esnasında beynin solunum yollarını teöizlemek için hapşırma eylemine başvurması.
Yapılan araştırmalar çok bilinen bazı yanlışları da ortaya çıkarmıştır. Hapşırık esnasında kalp ve tüm organların kısa süre durduğu bilgisi efsaneden ibarettir. Hapşırma esnasında tüm organlar en performanslı çalışmayı gerçekleştirirler. Hapşırma motor hafıza ve kas gücü gerektirdiği için ram uykusu ve derin uyku esnasında bu eylem asla gerçekleşmez. Hapşırma gerçekleşmez ama uyku esnasında kısa süreli uyanmalarla öksürebilirsiniz. Gece bu tür öksürüklerden çoğu zaman haberiniz olmaz ama boğazınızın tahriş olduğunu uyandığınızda hissedebilirsiniz.
